Bài thơ
TÌNH TUYỆT VỌNG của FÉLIX ARVERS
Thi sĩ Félix Arvers sinh ngày 23-7-1806 tại Paris, chàng là con một người buôn rượu. Học xong, chàng vào giúp việc với một Chưởng Khế. Vì chàng sẵn có hồn thơ nên chơi thân với Victor Hugo, Lamartine, Alfred de Vigny, Nerval… tại Câu lạc bộ Văn nghệ do bà vợ của vị Chưởng Khế này mở.
Phụ nữ ưa thích Văn nghệ cũng hay lui tới và người ta đế ý nhất là Cô Marie Nodier, con của bà chủ. Cô này yêu Văn nghệ, hàng ngày thường cầm cuốn Album đi xin chữ ký của các thi sĩ. Sau này nàng lấy một công chức. Arvers yêu nàng tha thiết, thất vọng, tỏ mối tình kín đáo trong một bài thơ (Một ẩn tình), một bài thơ bất hủ. Và sau đây là bài thơ đó và 5 bản dịch Việt ngữ để quý độc giả tự đánh giá. Kế đó là bài thơ trả lời bài thơ “Tình Tuyệt Vọng” của một nữ sĩ tên là Lelouard viết 100 năm sau.
UN SECRET – Félix Arvers
Mon âme a son secret, ma vie a son mystère
Un amour éternel en un moment conçu,
Le mal est sans espoir, aussi j’ai dû le taire,
Et celle qui l’a fait n’en a jamais rien su.
Hélas! J’aurai passé près d’elle inaperçu,
Toujours à ses côtés, et pourtant solitaire,
Et j’aurais jusqu’au bout fait mon temps sur la terre
N’osant rien demander, et n’ ayant rien reçu.
Pour elle, quoique Dieu l’a faite douce et tendre
Elle ira son chemin distraite et sans entendre
Ce murmure d’amour élevé sur ses pas.
A l’austère devoir pieusement fidèle,
Elle dira, lisant ces vers tout remplis d’elle,
Quelle est donc cette femme? et ne comprendra pas.
Bài thơ dịch:
TÌNH TUYỆT VỌNG
Lòng ta chôn một khối tình
Tình trong giây phút mà thành thiên thu
Tình tuyệt vọng, nỗi thảm sầu
Mà người gieo thảm như hầu không hay.
Hỡi ơi! Người đó ta đây
Sao ta thui thủi đêm ngày chiếc thân?
Dẫu ta đi trọn đường trần
Chuyện riêng há dám một lần hé môi.
Người dầu ngọc nói hoa cười
Nhìn ta như thể nhìn người không quen
Đường đời lặng lẽ bước tiên
Ngờ đâu chân đạp lên trên khối tình.
Một niềm tiết liệt đoan trinh
Xem thơ nào biết có mình ở trong
Lạnh lùng lòng sẽ hỏi lòng:
“Người đâu tả ở mấy giòng thơ đây”.
Khái Hưng
Bài thơ họa:
TÌNH TUYỆT VỌNG
Đời anh chôn dấu mối tình
Nỗi niềm ấp-ủ riêng mình bao thu.
Tình câm thật khổ lắm ru!
Nhưng nàng chẳng biết mịt-mù nào hay.
Than ơi! buồn khổ đắng cay
Cô đơn lẻ bóng đêm dài một thân.
Đến khi từ giả cõi trần
Đành ôm tình lỡ ngại ngần hở môi.
Dáng nàng tuyệt sắc nói cười
Vô tư lạnh nhạt với người thân quen.
Bước đi yểu điệu gót tiên
Vô tình giẵm nát ngay trên mảnh tình.
Luân thường giữ vẹn tiết trinh
Đọc thơ chẳng biết chuyện mình ẩn trong.
Ngây thơ nàng nghĩ trong lòng
" Ai người bày tỏ những giòng thư đây!"
Minh Lương Trương Minh Sung
Non một thế kỷ sau mới có bà Lelouard trả lời bài thơ tình bất hủ đó. Không biết bà này có là hậu thân của Marie Nodier hay không, nhưng lời thơ rất thành thực và cảm động. Sau đây là bài thơ trả lời đó (nguyên văn và bản dịch):
RÉPONSE AU SONNET D’ARVERS
Ami, pourquoi nous dire avec tant de mystère
Que l’amour éternel en votre âme conçu
Est un mal sans espoir, un secret qu’il faut taire,
Et comment supposer qu’elle n’en ait rien su?
Non? Vous n’auriez pas dû vous croire solitaire:
Parfois les plus aimés font leur temps sur la terre,
N’osant rien demander et n’ayant rien reçu
Pourtant Dieu mit en nous un cœur sensible et tendre.
Toutes, dans le chemin, nous trouvons doux d’entendre
Le murmure d’amour élevé sur nos pas.
Celle qui veut rester à son devoir fidèle
S’est émue en lisant les vers tout remplis d’elle
Elle avait bien compris, mais ne le disait pas…
Mme Lelouard
(La femme et la vie)
Bài thơ dịch:GỞI NGƯỜI TUYỆT VỌNG
Người thở than chi tiếng thảm sầu?
Tình yêu bất diệt thuở ban đầu
Mang niềm vô vọng vào tâm tưởng,
Sao biết lòng ai không khổ đau?
Những bước người đi em đã nghe
Đường trần ai đó vẫn đi về
Ái ân chưa vơi lời tâm sự
Mà vội dùng chi tiếng não nề.
Chúng em là kẻ rất giàu yêu,
Thượng Đế ban muôn sắc diễm kiều
Khao khát đường duyên vương gót mộng
Hồn xuân lắng lại tiếng thương yêu.
Ai hay khi đọc đến thơ người
Chan chứa tình dâng, buồn hỡi ôi
Tiếc chẳng cùng chung người một thuở
Những lời muốn nói nghẹn trong môi.
Ái Phượng Liên
( Đỗ Thiên Thư sưu tầm )
Bài thơ họa:
GỞI NGƯỜI TUYỆT VỌNG
Nghe tiếng thở than thật khổ sầu
Đau thương muôn thuở mối tình đầu.
Ngậm ngùi nuốt lệ bao cay đắng
Em nhận trong lòng cũng đớn đau!
Lui bước âm thầm em vẫn nghe
Cuộc đời buồn tủi đến rồi về.
Ẩn tình đeo mãi theo năm tháng
Đau xót quanh năm thật não nề!
Đa tình nên khổ lụy vì yêu
Trộm nhớ thầm thương bởi dáng kiều.
Duyên nợ không thành nên vỡ mộng
Canh dài trăn trở khổ bao nhiêu!
Xem thơ tội nghiệp xót thương người
Dang dở tình duyên buồn lắm ôi!
Chẳng nợ chẳng duyên đường lẻ bóng
Ẩn tình không thể hé đôi môi.
Minh Lương Trương Minh Sung
